PANkreator – reuse zbiorów cyfrowych Biblioteki Gdańskiej PAN.
Chcemy dać drugie życie cyfrowym zbiorom Biblioteki Gdańskiej PAN. Ponieważ są świetne, unikatowe i warte tego by pójść w świat!
Aktualnie biblioteka udostępnia swoje zbiory dzięki Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej. Można tam zobaczyć pełne wydania książek, czasopism, zbiory fotografii i in. Dla poszukiwaczy, naukowców to bezcenne źródło wiedzy. Historycy z całego świata znają tę kolekcję i nie trzeba jej im przedstawiać.
Nam zależy na zwykłych czytelnikach, którzy w książkach szukają nie tyle naukowych faktów co wytchnienia, rozrywki, wspomnień, kontekstów, argumentów, pożywki dla sentymentalnych i romantycznych dusz … lub np oryginalnych ilustracji z XVII wiecznych zielników, które nadrukowane na poduszkach idealnie będą komponowały się w nową kanapą!
W instytucjach kultury trwa digitalizacja zbiorów. Warunkują ją m.in. unijne dyrektywy, które rekomendują ponowne wykorzystanie cyfrowych danych w tym również cyfrowych zbiorów kultury. Po za tym rozwój technologii, mediów obecnych pod ręką – determinują jak największą obecność w sieci. Wizerunek instytucji kultury zależy też od jej otwartości na wszystkich użytkowników i gości – także wirtualnych, także z niepełnosprawnościami.
Jednak aby digitalizacja była pełna, niezbędna jest oferta wspierająca ponowne wykorzystanie zbiorów cyfrowych. To okazja do edukacji medialnej w kwestiach domeny publicznej, prawa autorskiego – to możliwość autopromocji, szansa na zaproponowanie swoim gościom nowoczesnych form uczestnictwa w kulturze – także nieoczywistych, nienachalnych – wykorzystujących zabawę – bo czemu nie?
Instytut Kultury Miejskiej postanowił swoje działania medialabowe skoncentrować w tym roku szczególnie na Bibliotece Gdańskiej PAN i zaprosiliśmy ich do współpracy. W ten sposób w ramach większego projektu jakim jest Pracownia Nowych Mediów rozpoczęliśmy prace nad narzędziem internetowym do popularyzacji zbiorów cyfrowych BG PAN. Po kilku spotkaniach i projektowania tego narzędzia pod kątem użytkowników, naszych celów i potrzeb, po konsultacjach w ramach spotkań Koduj dla Polski/Trójmiasto wyklarowała się koncepcja serwisu internetowego PANkreator.
Realizację projektu poprzedziliśmy intensywnym planowaniem metodą design thinking. Spotykaliśmy się w interdyscyplinarnej grupie aby efektywnie rozmawiać o potrzebach użytkowników, korzyściach jakich oczekują, potrzebach jakie mają i jak połączyć je z celami biblioteki. Warto przy okazji zaznaczyć, że wyszliśmy od głównego celu jakim jest zwiększenie rozpoznawalności zbiorów bibliotecznych przez użytkowników internetu. To dało nam pole do opracowania PANkreatora ale także do zaplanowania takich działań jak rozpoczęcie współpracy z Wikipedią (w toku) oraz udostępnianie zbiorów również w innych serwisach typu Flickr. Te dwie ostatnie aktywności pozostają w gestii samej biblioteki, przy wsparciu zespołu Medialabu Gdańsk natomiast PANkreator – wymaga zespołu osób, które pomogą nam stworzyć to narzędzie.
W proces projektowania narzędzia zaangażowana była grupa o różnych umiejętnościach, wykształceniu, zainteresowaniach. Zaprosiliśmy do współpracy: Martę Pawlik-Flisikowską (bibliotekarkę, historyka), Izabelę Kielusiak (design thinking), Kamila Śliwowskiego (Otwarte Zasoby), Dominikę Preis (polonistka), Annę Potorską (bibliotekarka), Urszulę Szybowską (bibliotekarka), Marcina Młyńskiego (Code:Me), Magdalenę Bielską (Code:Me), Joannę Michniewską (graficzka). Relacje z naszych spotkań możecie zobaczyć na stronie pracownia.medialabgdansk.pl.
Koncepcja PANkreatora (oraz sama nazwa) ewaluowała od bardzo ogólnego założenia o udostępnieniu wyselekcjonowanych obrazków do konkretnego serwisu dającego gotowe gify na podstawie hitów ze zbiorów biblioteki – tak że będzie można je przesłać dalej, zilustrować nimi swój wpis na blogu lub posta ponieważ całość będzie na otwartych licencjach.
Co planujemy: zbiór, kilkudziesięciu – na początek, gotowych gifów przygotowanych na bazie zbiorów cyfrowych biblioteki. Każdy opatrzony merytorycznym acz lekkim opisem w formie krótkiej historyjki w stylu: kim jestem, ile mam lat, skąd pochodzę i co chce ci powiedzieć … takiego gifa będzie można po prostu przesłać w świat w każdej możliwej formie. (poniżej gif, który idealnie ilustruje styl i konwencję, jakie interesują nas najbardziej.)
Dodatkową opcją będzie możliwość dołączenia dźwięku
a) nagrania własnego głosu (z opcją modyfikacji a’la lord Vader lub Smerf)
b) wpisania tekstu i przetworzenia go przez syntetyzator mowy
i udostępnienia całości jako jednego pliku – pocztówki dźwiękowej na miarę naszych czasów!
i już … tyle i aż tyle. Proste i genialne.!
Wartością jest to, że serwis ma ogromne możliwości rozwoju m.in. dlatego, że otwarte oprogramowanie będzie szansą na dołączanienie innych instytucji. Widzimy też szanse tworzenia tematycznych kolekcji gifów przy okazji świąt, rocznic, pór roku itd. Można również udostępnić użytkownikom opcję dodawania własnych gifów do bazy – tworzenia kont, kolekcji, rankingów itp
Aby zwiększyć wartości edukacyjne projektu można dodać opcję bloga – a w nim „brać na warsztat” najciekawsze zbiory. Opiekę nad blogiem przejęli by pracownicy biblioteki bo to oni są tu ekspertami od zbiorów.
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przygotować sklep z gotowymi pamiątkami lub możliwość zamówienia przez użytkowników wybranych gadżetów z ulubionym motywem. …plany plany plany.
A tymczasem przystępujemy do realizacji. Zbieramy ludzi do współpracy. Potrzebujemy głównie programistów, ale też grafików, designerów i testerów. Na początek chcemy przygotować wersję www … opcję przygotowania aplikacji zostawiamy sobie na przyszłość.
Terminy: plan minimum: do końca 2016 roku zaprezentować funkcjonalny prototyp.
Projekt realizowany w roku 2016 w ramach Pracowni Nowych Mediów – projektu dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kontynuowany środkami własnymi IKM oraz wsparciem KdP.
Jeżeli zainteresowaliśmy was naszym projektem zapraszamy do kontaktu!
Karina Rojek [email protected]
